Çanakkale'de Liseli Şehitler…

6 ^0_C

İstanbul

Ramazan Demir

18 Nisan 2023 Salı

Çanakkale'de Liseli Şehitler…

Çanakkale'de Liseli Şehitler…

Prof Dr. Ramazan Demir

“Gençler İçin Çanakkale” isimli esrim henüz piyasaya çıktı ve ilk kez İzmir TÜYAP Kitap Fuarında gençlerin eline geçti… Bu yazımızda; Çanakkale Ruhu’nun anlaşılması ve gençlerin algıla...ması için amaç edinilen kitabın içeriğinden bahis etmeyeceğim; bu yazımda “Çanakkale’de şehit olmuş liseli gençlerin kısa bir hikâyesini aracı olarak nakledeceğim. (UYARI: Yanınızda mutlaka kâğıt mendil-peçete bulunmalı)

Çanakkale Savaşlarında en çok şehit veren illerimizden biri Balıkesir ilimizdir. Çünkü cepheye en yakın il orasıydı ve herkes silâhaltına alınmıştı neredeyse… Şehitlerden geriye çok az sayıda kalan gazilerden biri Balıkesir`de yaşamaktadır… Çanakkale’nin son gazisi…

Adı “Azman Dede”… Neden “azman” derseniz; halk arasında uzun boylu, iri yapılı, dev cüsseli, yiğit görünüşlü insanlar için kullanılan bir lakap… Azman aslında kelime anlamı “göğe, semaya ulaşan” insan azmanı anlamında kullanılan bir ifade… Bu dev görünüşünden dolayı insan azmanı sayılmış ve herkes ona “azman” demiş, soyadı kanunu çıktıktan sonra “Azman” soyadını almış ve yaşlanınca da herkes ona “Azman Dede” demiş… Çanakkale gazisi Azman Dede Balıkesir’e bağlı İvrindi'nin Mallıca köyünden… Vefat ettiğinde 104 yaşında... Esas ismi unutulmuş, herkesin bildiği isim; “Azman Dede” olmuş…

Yörede bazı araştırmalar yapmak üzere giden bir “araştırıcı” Mallıca köyüne gider, köy kahvesine uğrar, kahvede Azman Dede ile karşılaşır. Konuşmak ister, fakat kulakları çok ağır duymaktadır… Köylük yerinde bu tip ağır işitenlere “tanıdık” bir ses aracıyla konuşulur genellikle. Azman Dede ile “araştırıcı” zat arasında bir köylü aracı olur, sorularını yüksek sesle kulağına bağırarak sorar köylü aracı… Gelen cevabı araştırmacı da not eder… Sorular Azman Dede’nin kulağına yüksek sesle nakledilince sorulara cevaplar verir Azman Dede…

Konu Çanakkale`ye geldiğinde Azman Dede birden dirilir, coşar, hıçkırarak, sarsılarak ağlamaya başlar. Sesini kendisi de zor duyar fakat dinleyenlere duyurmak için bağırarak anlatmaya başlar Çanakkale’yi…

**
Azman Dede’nin ağzından Çanakkale Ruhu;

"(…) Bir hücum sırasında bölük erimişti. Yüzbaşı telefonla takviye istedi. Gece yarısı siperleri takviye için istediğimiz askerler geldi. Hepsi askere alınmış gencecik insanlardı. Ama içlerinde daha çocuk denecek yaşta üç-dört asker vardı ki hemen dikkatimizi çekti. Bölüğü düzene soktum. Yüzbaşı gelenlerle tek-tek ilgileniyor, karanlıkta el yordamıyla üstlerini başlarını düzeltiyor, sabah yapılacak olan süngü hücumuna hazırlıyordu. Sıra o çocuklara geldiğinde, o cıvıl-cıvıl şarkı söyleyerek gelen çocuklar birden çakı gibi oldular.
(…) Yüzbaşı sordu; ‘Yavrum siz kimsiniz?’, içlerinden biri; ‘Galatasaray Mektebi Sultanisi talebeleriyiz. Vatan için ölmeye geldik!..’ diye cevap verdi. Gönlüm akıverdi o çocuklara…
Bu savaş için çok küçüktüler…
Daha süngü tutmasını bile bilmiyorlardı…
Onlarla ilgilendim; ‘Mermi böyle basılır. Tüfek şöyle tutulur. Süngü böyle takılır. Düşmana şöyle saldırılır!..’ diye…
Onları karşıma alıp bir-bir gösterdim. Siperlerin arkasında ay ışığında sabaha kadar talim yaptık. Gün ışımadan biraz dinlensinler diye siperlere girdik.
Ortalık hafif aydınlanır gibi olunca hep yaptıkları gibi düşman gemileri gelip siperlerimizi bombalamaya başladılar. Yer gök top sesleriyle inliyordu. Her mermi düştüğünde minare gibi alevler yükseliyor bir gün önce ölenlerin kol, bacak, el, ayak gibi parçaları havaya kalkan toprakla siperlere düşüyordu. Mermiler üzerimizden ıslık çalarak geçiyordu. Siperler toz duman içinde kalmıştı. Bir ara yüzbaşı ‘Azman yandık!..’ diye siperin köşesini işaret etti.
O şarkı söyleyerek sipere gelen, sanki çiçek toplarmış gibi neşeli olan o çocuklar siperin bir köşesinde sanki bir yumak gibi birbirine sarılmış tir-tir titriyorlardı.
Çocuklar harbin gerçeği ile ilk defa karşılaşıyorlardı.
Ürkmüşlerdi.
Yüzbaşı yandık demekte haklıydı.
Muharebede bir ürküntü panik meydana getirebilirdi.
Tam onlara doğru yaklaşırken içlerinden biri avaz-avaz bir marş söylemeye başladı!..

**
“Annem beni yetiştirdi bu yerlere yolladı.
Al sancağı teslim etti Allah'a ısmarladı.
Boş oturma çalış dedi hizmet eyle vatana.
Sütüm sana helal olmaz saldırmazsan düşmana.”

**

Baktım hemen biraz sonra ona bir arkadaşı daha katıldı. Biraz sonra biri daha... Marş bitiyor yeniden başlıyorlar. Bitiyor bir daha söylüyorlar. Avaz-avaz!.. Gözleri çakmak-çakmak...
Hücum anı geldiğinde hepsi süngü takmış, tüfeklerine sımsıkı sarılmış, gözleri yuvalarından fırlamış, dişler kenetlenmiş bekliyorlardı.
O an geldi. Birden yüzbaşı ‘Hücum!..’ diye bağırdı.
Bütün bölük, bütün tabur, bütün alay cephenin her yerinden fırladık.
İşte tam o anda, tam o anda, o çocuklar kurulmuş gibi siperlerden fırlayıverdiler.
İşte o an…
Tam o an bir makineli yavruları biçiverdi…
Hepsi sipere geri düştüler...
Kucağıma dökülüverdiler…
Onların o gül gibi yüzleri gözümün önünden gitmiyor…
Hiç gitmiyor!..
İşte ben ona ağlıyorum, o çocuklara ağlıyorum!.."

**

Kahvedeki görüntü iç yakıcı…
Azman dede hıçkıra-hıçkıra ağlar…
“Araştırmacı” ağlar… Hıçkırarak…
Kahvede olan herkes ağlar… Hüngür-hüngür…
Bir sessizlik olur nice dakikalar sonra; kahveci gözyaşlarını silerek çay servisine başlar…
“Araştırmacı” zata eğilerek bir şey fısıldar;
“Azman Dede hep ağlar. Niye ağladığını bugün ilk defa anlattı.” Der…

**
Peki, siz de ağlamışsınızdır mutlaka…
Ağlamayanı tasavvur edemem bu hikâyeyi okuyan her kim olursa…
Neden ağladığınızı düşündünüz mü?

(Kaynak: “Çanakkale” adlı kitapçık… Hazırlayan: Celal Bayar Üniversitesi Öğrenci Konseyi... Naci Kaptan aracılığıyla… “Azman Dede”nin ifadelerine dayanılarak hikaye yeniden kaleme alındı. RD.)Devamını Gör

6 ^0_C

Ramazan Demir

Çanakkale'de Liseli Şehitler…

Gazi Paşa Ve Ermeni Tehciri

"Takiye" Yapan Papa…

Önerilen Yazılar

Yorum Yap

Kategoriler

Faydalı Linkler

Son Yazılar

Feodalizmin Devlete İsyanı: Dersim Olayları... (1)

Çanakkale'de Liseli Şehitler…

Tarih Tekerrür Etmesin…

Ramazan Demir

Çanakkale'de Liseli Şehitler…

Gazi Paşa Ve Ermeni Tehciri

"Takiye" Yapan Papa…

Önerilen Yazılar

Zarif Anama

Papa 16. Benediktus’Un Ardından: Haftanın Yorumu…

Yorum Yap

Kategoriler

Faydalı Linkler

Son Yazılar

Feodalizmin Devlete İsyanı: Dersim Olayları... (1)

Çanakkale'de Liseli Şehitler…

Tarih Tekerrür Etmesin…